Hbo-opleiding communicatie. ‘En wat kan je dan?’

De hbo-opleiding communicatie is al jarenlang een populaire studie. Jaarlijks schrijven duizenden studenten zich in voor deze opleiding. Wanneer je op een verjaardag vertelt dat je communicatie studeert, krijg je al snel de vraag: ‘En wat kan je dan?’. Lastig. Wat antwoord je dan? Voor veel mensen is het onduidelijk wat je nu precies kan wanneer je een hbo-opleiding communicatie hebt gevolgd. Veel studenten beginnen aan deze studie onder het motto van dat het ‘zo’n lekkere brede opleiding is’. En dat klopt. Met en binnen de hbo-opleiding communicatie kan je veel kanten op. Maar wat leer je dan binnen deze opleiding? En wat kan je nu nadat je bent afgestudeerd?

Ben je al werkzaam binnen het communicatievak? Ook dan is het mogelijk om een communicatieopleiding te volgen. Of een variant daarvan. Dit kunnen opleidingen van een jaar zijn, maar ook cursussen van een aantal dagen.

Inhoud hbo-opleiding communicatie

De hbo-opleiding communicatie is een brede studie en inmiddels zijn er veel varianten ontstaan. Enkele voorbeelden zijn: Crossmediacommunicatie, Intercultural Communications Management en Media, Informatie en Communicatie. Wat je leert over communicatie verschilt per opleidingsvariant. Deze varianten kunnen het kiezen van de juiste opleiding gemakkelijker maken. Wanneer je van tevoren al weet welke richting binnen communicatie je leuk vindt, dan kan je een van de varianten kiezen. Weet je nog niet zo goed of communicatie jouw ding is, dan is het aan te raden om een brede, algemene hbo-opleiding communicatie te kiezen. Vanuit daar kan je verder kijken.

Eerste jaar

De hbo-opleiding communicatie duurt over het algemeen vier jaar en binnen de opleiding komen verschillende vakken en onderwerpen aan bod. In het eerste jaar maak je kennis met het vak communicatie en krijg je veel verschillende, niet direct aan communicatie gelinkte, vakken. Denk aan economie, Engels, logistiek en duurzaam ondernemen. Aan het einde van het jaar zal je nog niet heel veel weten over communicatie zelf, maar wel over bedrijven, het bedrijfsleven en het speelveld waarin communicatie zich begeeft. Communicatie is in het bedrijfsleven namelijk vaak ondersteunend aan bedrijfsprocessen en niet een op zichzelf staand iets. Daarom is het goed om een beeld te krijgen van waar bedrijven allemaal mee te maken hebben en hoe communicatie daar een rol in speelt. Of kan spelen. In het eerste jaar heb je vaak ook een spellingtoets. Het is belangrijk om deze te halen, want voor veel communicatieopleidingen geldt dat je anders op een gegeven moment niet verder mag met de opleiding. In het eerste jaar zal je hier dan ook les in krijgen.

Twee, derde en vierde jaar

In het tweede jaar van de hbo-opleiding communicatie krijg je meer communicatievakken, zoals interne communicatie, gesprekstechnieken en presenteren. Ook heb je de mogelijkheid om je eerste minor te kiezen. Deze hoeft in de meeste gevallen niet gerelateerd te zijn aan communicatie. In het derde jaar ga je stage lopen en leer je meer over onder andere communicatieonderzoek. Dit is vaak ter voorbereiding op je afstuderen. Tijdens je stage loop je mee op een communicatieafdeling van een bedrijf en krijg je een goed beeld van je toekomstige beroep. Dit is vaak ook het jaar waarin studenten ontdekken welke richting binnen communicatie ze nu echt leuk vinden. In het vierde jaar ga je je verder specialiseren en sluit je de opleiding af met een afstudeeropdracht. Ook in dit jaar kan je weer een minor kiezen. Vaak moet deze in tegenstelling tot het tweede jaar nu wel gerelateerd zijn aan communicatie.

Beroepen en vakgebieden communicatie

Wanneer je de hbo-opleiding communicatie afrondt, krijg je vaak de titel ‘communicatieprofessional’ mee. Dat is mooi, maar wat kan je dan precies en waar solliciteer je op? Communicatie is een breed vakgebied, maar houdt zich globaal met het volgende vraagstuk bezig: hoe presenteer ik mijn bedrijf zodanig dat mensen een juist en positief beeld hebben van mijn organisatie? Hoe laat ik zo goed mogelijk zien waar mijn bedrijf zich mee bezig houdt en waarom moet men bij mijn bedrijf zijn? Dat is een ontzettend uitdagend vraagstuk waar veel bij komt kijken. Zowel op strategisch als op operationeel niveau.

Op strategisch niveau houd je je bezig met de meer overkoepelende zaken, zoals het bepalen van een communicatiestrategie voor het communiceren van waarden en verhalen van je organisatie. Je bepaalt dan bijvoorbeeld welke boodschap je wilt zenden richting je doelgroep en welke communicatiekanalen en -middelen je gaat inzetten. Dit alles geldt overigens niet alleen voor externe communicatie, maar ook voor interne communicatie. Op operationeel niveau houd je je met verschillende dingen bezig, zoals drukwerk regelen, persberichten schrijven, websites vullen/onderhouden en evenementen organiseren.

Specialismen

Communicatie heeft veel verschillende specialismen. Enkele voorbeelden zijn:

• interne communicatie. Interne communicatie is er op gericht om de interne communicatie, dus de communicatie tussen medewerkers, zo goed mogelijk te stroomlijnen, zodat boodschappen op een goede en gemakkelijke manier verspreid kunnen worden;
• marketingcommunicatie. Marketingcommunicatie is er op gericht om de kennis, de houding en het gedrag van consumenten/de handel te beïnvloeden in een voor het bedrijf gunstige richting. Het verkopen van producten en/of diensten staat hierbij vaak centraal;
• organisatiecommunicatie/public relations. Organisatiecommunicatie is er op gericht om relaties tussen het bedrijf en de publieksgroepen op te bouwen en te onderhouden. Het imago van het bedrijf staat hierbij centraal. Vaak wordt aan de hand van imago-onderzoek bepaald of en waar de communicatie verbeterd moet worden.

Maar naast deze vakgebieden zijn er door de jaren heen veel meer specialisatiegebieden bijgekomen. Denk aan: managementcommunicatie, financiële communicatie, internal branding, arbeidsmarktcommunicatie, voorlichting en issue management. Het is maar net waar je interesse ligt.

Beroepen

Wanneer je een hbo-opleiding communicatie hebt gevolgd, kom je voor de volgende functies in aanmerking:

• (marketing)communicatiemedewerker;
• communicatiemanager;
• communicatieadviseur;
• Medewerker public relations;
• tekstschrijver.

Hierbij heb je nog twee opties. Je kan op een communicatieafdeling gaan werken, maar je kan ook kiezen voor een communicatiebureau. Bij de laatste optie heb je de mogelijkheid om voor meerdere klanten te werken. Ondertussen komen er steeds meer vakgebieden en functies bij. Daarom kun je nu in principe op alle vacatures solliciteren waarin ze vragen naar iemand die een hbo-opleiding communicatie heeft gevolgd.

Conclusie hbo-opleiding communicatie

Met een hbo-opleiding communicatie kun je veel kanten op. Communicatie is een breed vakgebied, maar los van waar je je in wilt specialiseren houdt het zich globaal altijd met hetzelfde vraagstuk bezig: ‘Hoe presenteer ik mijn bedrijf zodanig dat mensen een juist en positief beeld hebben van mijn organisatie?’ Zowel intern als extern. Als communicatieprofessional ben je in staat om aan dat vraagstuk invulling te geven. Een leuke uitdaging om je daar mee bezig te houden.