SMART doelen

de SMART-methode helpt doelstellingen op een simpele manier duidelijk en controleerbaar te formuleren. SMART is inmiddels een bekend begrip. SMART doelen worden toegepast in vele gebieden, zoals organisatiedoelen, maar ook bij het formuleren van persoonlijke leerdoelen. Met SMART doelen geef je aan welke resultaten wanneer behaald moeten worden.

In dit artikel vertellen we meer over SMART doelen, hoe je SMART doelen formuleert en geven we een aantal voorbeelden.  

Het belang van een SMART doel

Een SMART doel geeft een richting aan, het geeft mensen meer doorzettingsvermogen en energie. Door doelen SMART te formuleren, ontstaat er geen onduidelijkheid. Onduidelijke doelen of resultaten die in twijfel getrokken worden, zijn verleden tijd met de SMART methode.

Betekenis SMART

SMART is een afkorting. De betekenis van de letters staan voor: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden.

SMART doelstellingen maken

Een SMART doel maken doe je door alle afkortingen uit het woord SMART te verwerken in de doelstelling. In onderstaand voorbeeld leggen we uit hoe je een smart doel formuleert.

• Specifiek: formuleer de doelstelling zo specifiek mogelijk. Hiervoor kan de bekende 6W-formule hulp bieden. Stel jezelf 6 vragen beginnend met; waarom, wie, welk, wanneer, waar en hoe.
• Meetbaar: maak de doelstelling meetbaar. Zorg ervoor dat je straks de resultaten kan meten. Voorbeeld formulering: de spontane naamsbekendheid van product X moet met 6% verhoogd worden t.o.v. 2019.
• Acceptabel: is er voldoende draagvlak bij de betrokkenen? Is de doelstelling aanvaardbaar?
• Realistisch: de doelstelling moet simpelweg haalbaar zijn. Maar door een te eenvoudige doelstelling te maken worden de betrokkenen niet uitgedaagd. Dit geeft mensen geen doorzettingsvermogen en energie. Een te hoge doelstelling daarentegen ook niet. Formuleer daarom een realistische doel.
• Tijdsgebonden: geef een tijd mee aan de doelstelling, zodat duidelijk wordt binnen welk tijdsbestek het doel gehaald moet worden. Voorbeeld: de naamsbekendheid van product x moet met 6% verhoogd zijn in 2019 t.o.v. 2018.

Voorbeeld SMART doelstelling

Marketingcampagne X moet de spontane naamsbekendheid van product X met 6% verhogen t.o.v. 2019 onder doelgroep X.

Randvoorwaarden in bovenstaand voorbeeld: de doelstelling is acceptabel voor de betrokkenen die bijvoorbeeld de marketingcampagne uitvoeren. In de doelstelling hoef je niet te benoemen op welke wijze je dit uitvoert en wie dit exact uitvoert. Dit benoem je al in het plan, in dit voorbeeld is dat het marketingplan.

SMART Formuleren – Voorbeelden

Hoe formuleer je nu een SMART doelstelling? We geven per onderdeel wat extra uitleg en een aantal voorbeelden hoe je dit SMART kan formuleren.

• Specifiek: formuleer concrete percentages en getallen en verwijs naar concrete onderdelen, zoals in bovenstaand voorbeeld (doelgroep X, product X).
• Meetbaar: formuleer je doelstelling meetbaar. Wanneer je zegt ‘ik wil 5% meer naamsbekendheid’ is dit nog niet direct meetbaar. De vraag luidt namelijk waarmee je dit gaat vergelijken. Bovendien zijn sommige doelstellingen lastig meetbaar te formuleren, omdat je geen harde cijfers of resultaten hebt. Ook hiervoor geldt om KPI’s te bedenken waarmee je toch een smart doel maakt.
• Acceptabel: acceptabel zie je niet direct terug in de omschreven doelstelling. Acceptabel is een voorwaarde voor een SMART doel.
• Realistisch: ook het onderdeel realistisch zie je niet direct terug in de formulering, maar is ook een voorwaarde.
• Tijdsgebonden: formuleer een tijdsperiode in de doelstelling, zoals in bovenstaand voorbeeld.

SMART leerdoelen

SMART wordt niet alleen toegepast in marketing en communicatie, maar wordt ook veel gebruikt om persoonlijke leerdoelen te formuleren, bijvoorbeeld bij een stage. Goede SMART leerdoelen geven je richting en doorzettingsvermogen. Bovendien worden de leerdoelen meetbaar, waardoor je er op beoordeeld kan worden, zoals bij een stage. Onderstaand een aantal voorbeelden van SMART leerdoelen.

Voorbeeld leerdoelen 

• Tijdens mijn 3-jaars stage wil ik minder uitstellen. Mijn weekrapportage stuur ik daarom wekelijks op naar begeleider X.
• Ik wil mijn presentatievaardigheden tijdens mijn stage bij Bedrijf X verbeteren door minimaal 3 keer een presentatie te geven tijdens de wekelijkse kennissessies.
• Voor het einde van mijn stage bij bedrijf X behaal ik de online marketing cursus van Google, zodat ik de basis van online marketing beheers waarmee ik zelfstandig online campagnes kan opzetten en bijsturen.

SMART formuleren

Zoals eerder benoemd wordt de SMART-methode niet alleen meer toegepast om doelstellingen te formuleren. Er wordt steeds meer gesproken over smart formuleren, waarmee we simpelweg bedoelen ‘wees specifiek’.