Theory of planned behaviour

De theory of planned behaviour is ontwikkeld door Fishbein en Ajzen. Deze theorie geeft aan dat gedrag het beste verklaard kan worden door de intentie die een persoon heeft om het gedrag ook daadwerkelijk te doen. De intentie wordt op zijn beurt weer bepaald door drie factoren:

1. Attitude ten aanzien van het gedrag: hierbij gaat het om de houding of mening die iemand heeft ten opzichte van een bepaald gedrag.
2. Subjectieve norm: mensen willen graag bij de groep horen, hierdoor zijn de meningen en gedragingen van anderen erg belangrijk en zeker van invloed. Of iemand zich wil aanpassen aan de groep speelt hier een grote rol bij.
3. Waargenomen gedragscontrole: hierbij gaat het er om de mate waarin iemand denkt het gedrag ook daadwerkelijk uit te kunnen voeren. Het gaat er dus niet om of hij het ook écht kan, maar om de gedachten of hij dénkt het te kunnen(er zijn ook studies die bewezen hebben dat deze factor het gedrag rechtstreeks kan veroorzaken).

Theory of Planned Behaviour

Nadelen van de Theory of planned behaviour

Aan de Theory of planned behaviour zitten ook enkele nadelen. Gedrag is meestal een gewoonte en wordt niet vaak gepland. Daarnaast zijn er ook per factor enkele nadelen.

1. Attitude ten aanzien van het gedrag: de voordelen op lange termijn worden vaak minder hoog gewaardeerd dan de voordelen op korte termijn. Daarbij komt ook dat de nadelen op lange termijn minder belangrijk zijn bij het vormen van een attitude ten opzicht van de voordelen op korte termijn.
2. Subjectieve norm: hierbij moet rekening worden gehouden met false consensus effect. Dit betekent dat al snel overschat kan worden dat de groep de attitude ook deelt. Hierdoor kan de subjectieve norm voor een groot deel overeenkomen met de attitude van de persoon zelf.
3. Waargenomen gedragscontrole: mensen overschatten snel wat zij kunnen. Hierdoor zal de verwachting niet met de werkelijkheid aansluiten. Dit zorgt er voor dat één van de twee wordt aangepast. Dit kan leiden tot het helemaal niet meer uitvoeren van het gedrag.

Terug naar overzicht met modellen